کد مطلب:97 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:475

احکام طهارت - آب مطلق و مضاف
مسأله 18 ـ آب یا مطلق است یا مضاف: آب مضاف آبی است كه آن را از چیزی بگیرند، مثل آب هندوانه و گلاب، یا با چیزی مخلوط باشد، مثل آبی كه به قدری با گل و مانند آن مخلوط شود كه دیگر به آن آب نگویند، و غیر اینها آب مطلق است، و آن بر پنج قسم است: اوّل: آب كر. دوّم: آب قلیل. سوّم آب جاری. چهارم: آب باران. پنجم: آب چاه.



1ـ آب كُــرّ

مسأله 19 ـ آب كر مقدار آبی است كه اگر در ظرفی كه درازا و پهنا و گودی آن هریك سه وجب و نیم است بریزند آن ظرف را پر كند. و وزن آن از صد و بیست و هشت مَنِ تبریز بیست مثقال كمتر باشد.

مسأله 20 ـ اگر عین نجس مانند بول و خون به آب كر برسد چنانچه به واسطه آن بو یا رنگ یا مزه آب تغییر كند آب نجس می شود، و اگر تغییر نكند نجس نمی شود.

مسأله 21 ـ اگر بوی آب كر به واسطه غیر نجاست تغییر كند، نجس نمی شود.

مسأله 22 ـ اگر عین نجس مانند خون به آبی كه بیشتر از كر است برسد و بو



[22]

یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری كه تغییر نكرده كمتر از كر باشد تمام آب نجس می شود، و اگر به اندازه كر یا بیشتر باشد فقط مقداری كه بو یا رنگ یا مزه آن تغییر كرده نجس است.

مسأله 23 ـ آب فواره اگر متصل به كر باشد در صورتی كه قبل از قطره قطره شدن به آب نجس متصل شود و بنابر احتیاط واجب با آن مخلوط شود آن را پاك می كند ولی اگر بعد از قطره قطره شدن روی آب نجس بریزد، آن را پاك نمی كند.

مسأله 24 ـ اگر چیز نجس را زیر شیری كه متصل به كر است بشویند، آبی كه از آن چیز می ریزد اگر متصل به كر باشد و بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد پاك است.

مسأله 25 ـ اگر مقداری از آب كُر یخ ببندد و باقی آن به قدر كر نباشد چنانچه نجاست به آن برسد نجس می شود، و هرقدر از یخ هم آب شود نجس است.

مسأله 26 ـ آبی كه به اندازه كر بوده، اگر انسان شك كند از كر كمتر شده یا نه حكم آب كر را دارد; یعنی نجاست را پاك می كند و اگر نجاستی هم به آن برسد نجس نمی شود. و آبی كه كمتر از كر بوده و انسان شك دارد به مقدار كر رسیده یا نه، حكم آب كر را ندارد.

مسأله 27 ـ كر بودن آب به دو راه ثابت می شود:

اوّل: خود انسان یقین یا اطمینان پیدا كند.

دوّم: دو مرد عادل خبر دهند.



2ـ آب قلیل

مسأله 28 ـ آب قلیل آبی است كه از زمین نجوشد و از كر كمتر باشد.

مسأله 29 ـ اگر آب قلیل روی چیز نجس بریزد یا چیز نجس به آن برسد نجس می شود ولی اگر از بالا روی چیز نجس بریزد مقداری كه به آن چیز می رسد نجس و هرچه بالاتر از آن است پاك می باشد، و نیز اگر مثل فواره با فشار از پایین به بالا رود در صورتی كه نجاست به بالا برسد پائین نجس نمی شود و اگر نجاست به پایین برسد بالا نجس می شود.

مسأله 30 ـ آب قلیلی كه روی چیز نجس ریخته شود و از آن جدا گردد نجس است، و همچنین بنا بر اقوی باید از آب قلیلی هم كه بعد از برطرف شدن عین



[23]

نجاست برای آب كشیدن چیز نجس روی آن می ریزند و از آن جدا می شود، اجتناب كنند. ولی آبی كه با آن مخرج بول و غائط را می شویند با پنج شرط پاك است:

اوّل: آن كه بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد.

دوّم: نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد.

سوّم: نجاست دیگری مثل خون، با بول یا غائط بیرون نیامده باشد.

چهارم: ذرّه های غائط در آب پیدا نباشد.

پنجم: بیشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.



3ـ آب جاری

مسأله 31 ـ آب جاری آبی است كه از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات.

مسأله 32 ـ آب جاری اگرچه كمتر از كر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نكرده، پاك است.

مسأله 33 ـ اگر نجاستی به آب جاری برسد، مقداری از آن كه بو یا رنگ یا مزه اش به واسطه نجاست تغییر كرده نجس است، و طرفی كه متصل به چشمه است اگرچه كمتر از كر باشد پاك است. و آبهای دیگر نهر، اگر به اندازه كر باشد یا به واسطه آبی كه تغییر نكرده به آب طرف چشمه متصل باشد، پاك، وگرنه نجس است.

مسأله 34 ـ آب چشمه ای كه جاری نیست ولی به گونه ای است كه اگر از آن بردارند همچنان می جوشد; چنانچه نجاست به آن برسد، تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نكرده، پاك است.

مسأله 35 ـ آبی كه كنار نهر ایستاده و متصل به آب جاری است، اگر نجاست به آن برسد تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نكرده پاك است.

مسأله 36 ـ چشمه ای كه مثلاً در زمستان می جوشد و در تابستان از جوشش می افتد فقط وقتی كه می جوشد، حكم آب جاری را دارد.

مسأله 37 ـ آب حوض حمام اگرچه كمتر از كر باشد، چنانچه به خزینه ای كه آب آن به اندازه كر است متصل باشد، مثل آب جاری است.

مسأله 38 ـ آب لوله های حمام و ساختمانها كه از شیرها و دوشها می ریزد اگر متصل به كر باشد مثل آب جاری است.



[24]

مسأله 39 ـ آبی كه روی زمین جریان دارد ولی از زمین نمی جوشد، چنانچه كمتر از كر باشد و نجاست به آن برسد نجس می شود. اما اگر از بالا به پایین بریزد، چنانچه نجاست به پایین آن برسد بالای آن نجس نمی شود.



4 ـ آب باران

مسأله 40 ـ اگر به چیز نجسی كه عین نجاست در آن نیست یك مرتبه باران ببارد جائی كه باران به آن برسد پاك می شود. و در فرش و لباس و مانند اینها فشار لازم نیست ولی باریدن دو سه قطره كافی نیست بلكه باید طوری باشد كه بگویند باران می آید.

مسأله 41 ـ اگر باران به عین نجس ببارد و به جای دیگر ترشح كند; چنانچه عین نجاست همراه آن نباشد و بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد پاك است. پس اگر باران بر خون ببارد و ترشح كند، چنانچه ذره ای خون در آن باشد، یا آن كه بو یا رنگ یا مزه خون را گرفته باشد، نجس است.

مسأله 42 ـ اگر روی سقف ساختمان عین نجاست باشد، تا وقتی باران بر بام می بارد آبی كه به چیز نجس رسیده و از سقف یا ناودان می ریزد پاك است. و بعد از قطع شدن باران اگر معلوم باشد آبی كه می ریزد به چیز نجس رسیده است، نجس می باشد.

مسأله 43 ـ زمین نجسی كه باران بر آن ببارد پاك می شود. و اگر باران بر زمین جاری شود و به جای نجسی كه زیر سقف است برسد، آن را نیز پاك می كند.

مسأله 44 ـ خاك نجسی كه به واسطه باران گل شود و آب آن را فرا گیرد پاك می شود.

مسأله 45 ـ هرگاه آب باران در جایی جمع شود اگرچه كمتر از كر باشد چنانچه موقعی كه باران می آید چیز نجسی را در آن بشویند و آب، بو یا رنگ یا مزه نجاست نگیرد، آن چیز نجس پاك می شود.

مسأله 46 ـ اگر بر فرش پاكی كه روی زمین نجس است باران ببارد و بر زمین نجس جاری شود، فرش نجس نمی شود و زمین هم پاك می گردد.

مسأله 47 ـ اگر آب باران یا آب دیگر در گودالی جمع شود و كمتر از كر باشد چنانچه بعد از قطع شدن باران، نجاست به آن برسد، نجس می شود.



[25]

5 ـ آب چاه

مسأله 48 ـ آب چاهی كه از زمین می جوشد، اگرچه كمتر از كر باشد چنانچه نجاست به آن برسد، تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نكرده پاك است، ولی مستحب است پس از رسیدن بعضی از نجاستها، مقداری كه در كتابهای مفصّل گفته شده، از آب آن چاه بكشند.

مسأله 49 ـ اگر نجاستی در چاه ریخته شود و بو یا رنگ یا مزه آب آن را تغییر دهد، موقعی پاك می شود كه با آبی كه از چاه می جوشد مخلوط گردد و به سبب آن، تغییر آب چاه از بین برود.



احـكام آبـها

مسأله 50 ـ آب مضاف كه معنای آن گفته شد، چیز نجس را پاك نمی كند، وضو و غسل هم با آن باطل است.

مسأله 51 ـ اگر ذرّه ای نجاست به آب مضاف برسد نجس می شود، ولی چنانچه آب مضاف از بالا روی چیز نجس بریزد، مقداری كه به چیز نجس رسیده نجس، و مقداری كه بالاتر از آن است پاك می باشد. مثلاً اگر گلاب را از گلابدان روی دست نجس بریزند، آنچه به دست رسیده نجس، و آنچه به دست نرسیده پاك است، و نیز اگر مثل فواره با فشار از پایین به بالا برود اگر نجاست به بالا برسد، پائین آن نجس نمی شود.

مسأله 52 ـ اگر آب مضاف نجس، طوری با آب كر یا جاری مخلوط شود كه دیگر آب مضاف به آن نگویند، پاك می شود.

مسأله 53 ـ آبی كه مطلق بوده و معلوم نیست مضاف شده یا نه، مثل آب مطلق است یعنی چیز نجس را پاك می كند، وضو و غسل هم با آن صحیح است، و آبی كه مضاف بوده و معلوم نیست مطلق شده یا نه مثل آب مضاف است، یعنی چیز نجس را پاك نمی كند، وضو و غسل هم با آن باطل است.

مسأله 54 ـ آبی كه معلوم نیست مطلق است یا مضاف، و معلوم نیست كه



[26]

قبلاً مطلق یا مضاف بوده، نجاست را پاك نمی كند، وضو و غسل هم با آن باطل است. ولی اگر به اندازه كر یا بیشتر باشد و نجاست به آن برسد، حكم به نجس بودن آن نمی شود.

مسأله 55 ـ آبی كه عین نجاست، مثل خون و بول به آن برسد و بو یا رنگ یا مزه آن را تغییر دهد اگرچه كر یا جاری باشد نجس می شود. ولی اگر بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاستی كه بیرون آن است عوض شود، مثلاً مرداری كه پهلوی آب است بوی آن را تغییر دهد، نجس نمی شود.

مسأله 56 ـ آبی كه عین نجاست مثل خون یا بول در آن ریخته و بو یا رنگ یا مزّه آن را تغییر داده، چنان كه به كر یا جاری متصل شود، یا باران بر آن ببارد، یا باد، باران را در آن بریزد، یا آب باران در موقع باریدن از ناودان در آن جاری شود و تغییر آن از بین برود پاك می شود. ولی بنا بر احتیاط واجب باید آب باران یا كر یا جاری با آن مخلوط گردد.

مسأله 57 ـ اگر چیز نجس را در آب كر یا جاری آب بكشند، آبی كه بعد از بیرون آوردن، از آن می ریزد پاك است.

مسأله 58 ـ آبی كه پاك بوده و معلوم نیست نجس شده یا نه، پاك است. و آبی كه نجس بوده و معلوم نیست پاك شده یا نه، نجس است.

مسأله 59 ـ نیم خورده سگ و خوك و كافر، نجس و خوردن آن حرام است و نیم خورده حیوانات حرام گوشت پاك و خوردن آن مكروه می باشد.